مدیریت و ارزش‏گذاری سازمانی

ارزشهای سازمانی جزئی از فرهنگ سازمانی‏است.فرهنگ سازمانی مجموعه‏ای از الگوهای‏رفتاری،عادات،ارزشها،نگرشهای حاکم بر یک‏سازمان است که از ابتداء ایجاد سازمان بنیان نهاده‏شده و چگونگی و نحوه ارتباطات سازمانی، الگوهای تصمیم‏گیری،میزان اختیارات و استقلال‏فردی کارکنان،نحوه نظارت،کنترل و نحوه رفتار با کارکنان و رفتارهایی که از مدیر و کارکنان متقابلا انتظار می‏رود را تعیین می‏کند.

ارزشهای سازمانی در واقع رفتارهایی است‏که از نظر سازمان مطلوب و با ارزش تلقی می‏شود.و انعکاسی از نگرشهای حاکم بر سازمان است، حال این فرآیند(ارزش‏گذاری)چگونه ایجاد می‏شود؟در فرآیند ارزش‏گذاری مدیریت و موسسان سازمان نقش اصلی دارند،مدیر به رفتارزیردستان بار ارزشی می‏دهد و تعیین می‏کند که‏کدام عمل مطلوبست و کدام رفتار نامطلوب،او بارفتارهای خویش نشان می‏دهد که چگونه‏پیرامون مسائل فکر می‏کند و بارفتارش مقلدان وزیردستان را متاثر می‏سازد،طبق تئوری یادگیری‏اجتماعی زیردستان از الگوی خویش تقلید می‏کنند.

به‏عنوان مثال وقتی مدیری می‏خواهد کارکنان سازمان از کلاه ایمنی استفاده کنند،قطعا خودش باید هنگام ورود به کارگاههای کلاه ایمنی‏بر سر داشته باشد تا این رفتار باارزش قلمداد شود و بار ارزشی پیدا کند،در غیر اینصورت دستور و آیین‏نامه کافی نیست و کمتر با توفیق روبه‏رو می‏شود.

مدیران در تمام سطوح باید اسوه رفتارهایی‏باشند که بنظرشان مطلوبست،اگر امروز توجه به‏فرهنگ بهره‏وری می‏شود باید آن را از سطوح‏مدیریت شروع کرد،چرا که بسیاری از معضلاتی‏که باعث کاهش بهره‏وری است به عملکرد مدیریت باز می‏گردد و کارکنان در آن نقشی ندارند.بنابراین باید ابتداء مدیریت و فرهنگ حاکم بر این طبقه سازمانی اصلاح گردد و بعد به سراغ‏کارکنان رفت.چگونه فرهنگ طبقه مدیریت‏اصلاح شود؟فرهنگ طبقه مدیریت با علمی و عقلائی‏شدن فرهنگ اصلاح می‏شود،یکی از مهمترین نمودهای فرهنگ غلط به کارگماری‏مدیران در هر سطح از مدیریت است که علم و لیاقت و تواناییهای لازمه را نداشته و صرفا به خاطر رابطه به این پستها می‏رسند،پیامد این‏عمل اختلال در کار سیستم است.

فردی که در پستهای مدیریتی قرار می‏گیرد باید علم و توانایی لازم جهت برنامه‏ریزی، سازماندهی و هدایت نیروی کار را داشته باشد و بتواند بنحو شایسته از منابع و بخصوص نیروی‏کار استفاده کند به‏طوری که نیروی کار راضی، بهره‏ور،با انگیزه شود.مورد دیگر نگرش مدیر نسبت به خود و زیردستان است،مدیر نباید خود را برتر از دیگران بداند بلکه با یک نگرش‏سیستمی به سازمان متوجه می‏شویم که مدیریت‏هم از عناصر سیستم است اما عنصری که وظیفه و مسئولیت او سنگین و حساس است ولی در هر حاصل عضوی از سازمان به شمار می‏آید که با دیگران و از طریق دیگران کار انجام می‏دهد.از سوی دیگر زیردستان را نیز نباید ابراز کار بداند و فاقد تواناییهای ذهنی و فکری بلکه آنان هم اگر شرایط برایشان فراهم شود می‏توانند فکر کنند و راه‏حلهای مناسب ارائه دهند و مکانیزمها و روشهای جدید ابداع نمایند،بنابراین شایسته‏است که اعضاء سازمان در حل مسائل سازمانی‏مشارکت داده شوند.

وقتی رفتارهای مطلوب تعیین شدند در اثر تکرار به صورت عادت می‏شوند ولی باید مراقب‏بود که عبادتهای قبلی دوباره باز نگردد،چرا که‏انسان تمایل به بازگشت به عادتهای قبلی را دارد.عادات جدید نشانگر خواست و نگرش مدیریت‏به سازمان و نیروی کار است و جزیی از فرهنگ‏سازمان می‏باشد.