سیره معصومین(علیهم السلام) با زیردستان قسمت دهم - توجه به نیاز زیردستان

توجه به نیاز زیردستان

 

امام باقر(علیه السلام) می فرماید: علی(علیه السلام) به بازار پارچه فروشان رفت و به فروشنده ای فرمود: دو جامه به من بفروش. آن مرد گفت: ای امیرمؤمنان(علیهم السلام)! آن چه مطلوب شما است، نزد من است. چون پارچه فروش، امام را شناخت، امام [از او خرید نکرد و] گذشت و نزدیک جوانی ایستاد و دو جامه خرید؛ یکی را به سه درهم و دیگری را به دو درهم. آن گاه به قنبر فرمود: ای قنبر! تو این جامه را که به سه درهم خریدم بردار. قنبر گفت: شما به آن سزاوارترید؛ منبر می روید و برای مردم، سخنرانی می کنید. علی(علیه السلام) فرمود: تو جوانی و خواسته های جوانی داری و من از پروردگارم خجالت می کشم که خود را بر تو، مقدم بدارم.(24)
علی(علیه السلام) نیاز قنبر را می دانست و از طرفی هم می دانست که او توان خرید پیراهن را ندارد؛ از این رو، نیاز او را به بهترین شکل برطرف کرد. این رفتار امام علی(علیه السلام) با صحابه جوان خود، الگوی خوبی برای کسانی است که خادم و زیردست دارند و باید نیازهای زیردستان را بشناسند و برای رفع آنها تلاش نمایند. امام علی(علیه السلام) نیاز قنبر را شناخت و پیراهن گرانبها را که شایسته خودش بود، به وی بخشید و او را بر خود مقدم داشت. این کار امام علی(علیه السلام) درسی است برای همه مسلمانان که به شخصیت زیردستان احترام بگذارند، نسبت به آنان مهربان باشند و این مهربانی را در عمل نشان دهند.
امام سجاد(علیه السلام) خدمتکاران خود را جمع می کرد و به آنها می گفت: هر که خواسته ای دارد، بگوید تا به خواسته او عمل کنم. وی هر ماه خدمتکاران را دعوت می کرد و به آنان می فرمود: هر که علاقه به ازدواج دارد، زمینه ی ازدواجش را فراهم می کنم یا می خواهد فروخته شود، می فروشم و یا خواهان آزادی است، آزادش می کنم. اگر غلامان و کنیزان جواب منفی می دادند، حضرت سه بار می فرمود: خدایا شاهد باش. اگر همه ساکت بودند، به همسرانش می فرمود: از آنها بپرسید که چه می خواهند و به خواسته شان عمل کنید.(25