اقتصاد مقاومتی یا الگوی ایرانی اسلامی اقتصاد
رهبر معظم انقلاب : بر خلاف تصور و تحلیل‌های جبهه استکبار، نظام جمهوری اسلامی امروز نه تنها در شرایط شعب ابی طالب نیست بلکه در شرایط بدر و خیبر قرار دارد.
هدف فشار اقتصادى دشمن این است که بر روى اقتصاد متمرکز شود، به رشد ملى و اشتغال لطمه بزند، طبعاً رفاه ملى دچار اختلال و خطر ومشکل شده و مردم دلزده بشوند، و از نظام اسلامى جدا شوند؛ ، حال در مقابل این تهدیدات رهبر معظم انقلاب راهکاری تحت عنوان اقتصاد مقاومتی را مطرح و تبیین نمودند
استراتژی مقاومتی مطمئنا از راهکارهایی است که در صورت درست اجرا شدن و پرهیز از شعارزدگی می تواند در برهه حساس کنونی نه تنها چاره ساز باشد بلکه می تواند باعث جهش اقتصادی کشورو ارتقا رفاه ملی شود
متاسفانه عده ای دانسته یا ندانسته اقتصاد مقاومتی را مترادف ریاضت اقتصادی تعریف کرده و این شائبه را ایجاد می کنند که دولت ایران هم مانند کشورهای اروپایی به دنبال کاهش سطح خدمات خود به منظور غلبه بر مشکلات است در صورتی که این یک خلط تیوریک بوده و این مفاهیم تعاریف مجزایی دارند
در این نوشتار نویسنده تلاش کرده با ارایه تعاریفی از این مفاهیم تفاوتهای آنها را نیز معرفی نماید
تعریف اقتصاد مقاومتی
اقتصاد مقاومتی در رویارویی و تقابل با اقتصاد وابسته قرار می‌گیرد.اقتصاد مقاومتى معنایش حصار کشیدن دور خود و فقط انجام کارهاى تدافعى نیست؛ اقتصاد مقاومتى یعنى آن اقتصادى که به یک ملت امکان میدهد حتّى در شرائط فشار هم رشد و شکوفائى خودشان را داشته باشند.یعنى آن اقتصادى که در شرائط فشار، در شرائط تحریم، در شرائط دشمنى‌ها و خصومتهاى شدید میتواند تضمین کننده‌ى رشد و شکوفائى یک کشور باشد.یعنى اقتصادى که همراه باشد با مقاومت در مقابل کارشکنى دشمن،اقتصاد مقاومتی نمی‌پذیرد که صرفاً مصرف‌کننده باشد، منفعل نیست و در مقابل اهداف اقتصاد سلطه ایستادگی می‌کند در پی «مقاوم‌سازی»، «آسیب‌زدایی»، «خلل‌گیری» و «ترمیم» ساختارها و نهادهای فرسوده و ناکارآمد موجود اقتصادی است
این اقتصاد با رویکرد فعال و مقاومت در مقابل تعاریف، ساختارها و محصولات اقتصاد سلطه، سعی در تغییر ساختارهای اقتصادی موجود و بومی‌سازی آن بر اساس جهان‌بینی و اهداف خود دارد.
در این اقتصاد تأمین مالی به نحوی طراحی میشود که شاهراه‌های آن خارج از ید قدرت دشمن باشد و در نهایت همه‌ی تلاش‌ها نیز به سویی است که راه‌های مطمئن تأمین نیازهای ملی را فراهم کند.
بنابراین یک مجموعه از نهادهایی که توان مقاومت دارند، ولی پراکنده‌اند، دور هم جمع می‌شوند و از توان همدیگر استفاده می‌کنند تا این قدرت را شکل بدهند.
اصل اساسی این اقتصاد از بُعد داخلی عبارت است از به‌کارگیری همه‌ی توان نیروهای داخلی کشور بر مبنای دانش و تحقیقات و پژوهش و از بُعد بیرونی، به‌کارگیری و همراهی و حرکت بلندمدت با همه‌ی کشورها و توان‌هایی که در خارج وجود دارد و در جبهه‌ی دشمن نیستند. یک محور کلی هم این است که خط قرمز اقتصاد مقاومتی عدم تکیه بر دشمن و عوامل دشمن است، زیرا اساس آن بر اساس اتکای بر خود شکل گرفته است.«هجمه‌شناسی»، «آفندشناسی» و «پدافندشناسی» راهکار ما در برابر هجمه اقتصادی دشمنان است
در اقتصاد مقاومتی محدودیتی در منابع وجود ندارد اما استفاده بهینه از منابع موجود باید طی یک برنامه زمان‌بندی شده صورت گیرد
اقتصاد مقاومتی مجموعه تدابیر و راهکارهایی است که برای پیشبرد امور اقتصادی در شرایط مقاومت در همه زمینه‌های اقتصادی به کار گرفته میشود.
در اقتصاد مقاومتی قوای سه‌گانه باید با تعامل بیش از گذشته در یک مجموعه‌ای که وظیفه هدایت کار اقتصاد مقاومتی را بر عهده دارد، تصمیمات لازم در این ارتباط را اتخاذ کرده و برای اجرا به دستگاه‌های ذیربط ابلاغ کنند.
در این نوع اقتصاد چنانچه احتمال وجود داشته باشد که مردم در آینده کمی با مشکل مواجه می‌شوند در زمینه‌های اقتصادی، اقدامات اساسی به منظور عدم وقوع مشکلات آینده صورت می‌گیرد.
این اقتصاد باید استراتژی‌های دشمنان و رقبا را به خوبی بشناسد و به جای مبارزه صرف، به صورتی کاملاً فعال در مواجهه با آنها تلاش کند.
اقتصاد مقاومتی یعنی تشخیص حوزه های فشار یا درشرایط کنونی تحریم و متعاقبا تلاش برای کنترل و بی اثر کردن و در شرایط آرمانی تبدیل چنین فشارهایی به فرصت ، که قطعا باور و مشارکت همگانی و اعمال مدیریت های عقلایی و مدبرانه پیش شرط و الزام چنین موضوعی است. اقتصاد مقاومتی کاهش وابستگی ها و تاکید روی مزیت های تولید داخل و تلاش برای خوداتکایی است.
الزامات اقتصاد مقاومتى
-1- مردمى کردن اقتصاد، بخش خصوصى را باید توانمند کرد؛ هم به فعالیت اقتصادى تشویق بشوند، هم سیستم بانکى کشور، دستگاه‌هاى دولتى کشور و دستگاه‌هائى که میتوانند کمک کنند - مثل قوه‌ى مقننه و قوه‌ى قضائیه - کمک کنند که مردم وارد میدان اقتصاد شوند.
-2-کاهش وابستگى به نفت یکى دیگر از الزامات اقتصاد مقاومتى است
-3- مدیریت مصرف، یعنى مصرف متعادل و پرهیز از اسراف و تبذیر. هم دستگاه‌هاى دولتى، هم دستگاه‌هاى غیر دولتى، هم آحاد مردم و خانواده‌ها باید به این مسئله توجه کنند؛ پرهیز از اسراف و ملاحظه‌ى تعادل در مصرف،استفاده از تولید داخلى
-4-حرکت بر اساس برنامه، تصمیمهاى خلق‌الساعه و تغییر مقررات، جزو ضربه‌هائى است که به «اقتصاد مقاومتى» وارد میشود و به مقاومت ملت ضربه میزند
تعریف "بسته ریاضت اقتصادی"
ریاضت اقتصادی به طرحی گفته میشود که دولت‌ها برای کاهش هزینه‌ها و رفع کسری بودجه، به کاهش و یا حذف ارائه برخی خدمات و مزایای عمومی دست می‌زنند. این طرح که به منظور مقابله با کسری بودجه توسط برخی دولت‌ها انجام میشود گاهی اوقات به افزایش میزان مالیات و افزایش دریافت وام‌ها و کمک‌های مالی خارجی می‌انجامد.
در ریاضت اقتصادی ما با محدودیت در منابع و سرمایه‌ها رو‌به‌رو هستیم و به‌ناچار باید با سهمیه‌بندی و کم‌مصرف کردن با محدودیت‌های موجود مقابله کنیم.
ریاضت اقتصادی به دلیل شکاف بین دولت و مردم به وجود می‌آید که معمولا مردم وادار به اجرای ریاضت اقتصادی و دولتمردان نیز با چالش مواجه می‌شوند.
نتیجه:
اقتصاد مقاومتی یک راهبرد اصلاحی بلند مدت جهت تدوین خط مشی صحیح یک اقتصاد پویا است که با شناسایی آسیبها و نقاط ضعف و با تعامل قوا و مردم خود را برای افزایش رفاه عمومی و جهش اقتصادی مهیا می نماید ولی ریاضت اقتصادی راهبردی کوتاه مدت برای التیام الام اقتصادی و با جبر و فشار می باشد که مردم در انتخاب و یا پیشبرد آن نقشی ندارند.و هدف خلاصی از وضعیت موجود می باشد.
نگارش: داود فرجی
